Czym jest migrena?

Migrena to przewlekła choroba neurologiczna, która objawia się nawracającymi, intensywnymi bólami głowy. Może trwać od 4 do 72 godzin i znacząco wpływać na życie zawodowe oraz prywatne pacjenta. Migrena dotyka ludzi niezależnie od wieku, ale zdecydowanie częściej pojawia się u kobiet.

Rodzaje migreny

Rodzaje migreny można klasyfikować na podstawie różnych kryteriów, takich jak czas trwania (migrena epizodyczna lub przewlekła) oraz obecność aury (migrena z aurą lub bez aury). Warto podkreślić, że te kategorie mogą się wzajemnie przenikać – na przykład osoba cierpiąca na migrenę przewlekłą może doświadczać jej zarówno w postaci z aurą, jak i bez aury. Taki podział pomaga lepiej zrozumieć charakter migreny i dostosować indywidualne leczenie. 

1. Migrena bez aury

Najczęściej występujący typ migreny, który charakteryzuje się silnym bólem głowy oraz towarzyszącymi mu objawami, takimi jak: nudności, światłowstręt i wrażliwość na dźwięki.

Migrena bez aury to najczęściej występujący rodzaj migreny, który dotyka około 70-80% osób cierpiących na tę chorobę. Objawia się silnym, jednostronnym, pulsującym bólem głowy, który może trwać od kilku godzin do nawet 72 godzin. Towarzyszą jej dodatkowe objawy, takie jak nudności, wymioty oraz nadwrażliwość na światło i dźwięki. Charakterystyczne jest to, że napady pojawiają się nagle, bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych. Migrena bez aury często jest związana z czynnikami wyzwalającymi, takimi jak stres, zmiany hormonalne, brak snu czy dieta. Często osoby dotknięte tym typem migreny zauważają, że napady nasilają się w określonych sytuacjach lub po spożyciu konkretnych produktów (np. czekolada, alkohol). W przypadku migreny bez aury kluczowe jest szybkie reagowanie na pierwsze oznaki bólu i przyjęcie skutecznego preparatu, takiego jak Migromin, który pomaga złagodzić dolegliwości oraz poprawić jakość życia.

2. Migrena z aurą

Przed wystąpieniem bólu pojawia się aura – neurologiczne objawy wzrokowe (błyski, migotanie) i czuciowe (mrowienie, drętwienie).

Migrena z aurą występuje u około 15% osób zmagających się z migreną i jest poprzedzona specyficznymi objawami neurologicznymi, nazywanymi aurą. Aura migrenowa pojawia się zwykle na 5-60 minut przed wystąpieniem bólu głowy i ma charakter przejściowy. Najczęściej obejmuje zaburzenia wzrokowe, takie jak migające błyski, zygzaki świetlne, mroczki lub ubytki w polu widzenia. Mogą jej również towarzyszyć objawy czuciowe, takie jak mrowienie, drętwienie twarzy, rąk lub nóg, a w niektórych przypadkach także problemy z mówieniem (dyzartria). Po ustąpieniu aury pojawia się właściwy ból migrenowy, który jest silny, jednostronny i pulsujący. Migrena z aurą może budzić niepokój, ponieważ objawy neurologiczne bywają mylone z poważniejszymi schorzeniami, jak udar. Dlatego też ważna jest odpowiednia diagnoza oraz leczenie.

3. Migrena epizodyczna

W przebiegu migreny epizodycznej ból występuje nie częściej niż przez 14 dni w miesiącu.

Migrena epizodyczna to typ migreny, który występuje stosunkowo rzadko, bo nie częściej niż przez 14 dni w miesiącu. Ataki migrenowe są nieregularne i mogą pojawiać się kilka razy w roku, miesiącu lub tygodniu, w zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta. Pomimo swojej „epizodyczności”, ból głowy i objawy towarzyszące, takie jak nadwrażliwość na światło, dźwięki, nudności czy zawroty głowy, mogą być równie uciążliwe jak w innych formach migreny. Migrena epizodyczna często jest związana z czynnikami wyzwalającymi, takimi jak zmęczenie, stres, zmiany hormonalne czy pogoda. Kluczowe w radzeniu sobie z migreną epizodyczną jest szybkie leczenie objawowe, najlepiej w momencie pojawienia się pierwszych symptomów. Skuteczne leki, takie jak Migromin, działają szybko i łagodzą ból, pozwalając na powrót do codziennych obowiązków.

4. Migrena przewlekła

O przewlekłej migrenie mówimy, gdy bóle pojawiają się przez więcej niż 15 dni w miesiącu przez co najmniej 3 miesiące [1,3].

Migrena przewlekła to cięższa forma migreny, która znacząco wpływa na życie pacjenta. O przewlekłej migrenie mówimy wtedy, gdy bóle głowy występują przez 15 lub więcej dni w miesiącu przez co najmniej 3 kolejne miesiące. Objawy migreny przewlekłej są zbliżone do innych rodzajów migreny, ale ich częstotliwość i czas trwania są znacznie bardziej uciążliwe. Oprócz silnego, pulsującego bólu głowy pojawiają się też nudności, światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki oraz ogólne osłabienie organizmu. Migrena przewlekła często wiąże się z obniżeniem jakości życia, trudnościami w pracy oraz codziennym funkcjonowaniu. Leczenie tej formy migreny wymaga współpracy z lekarzem oraz stosowania zarówno doraźnych leków przeciwbólowych, jak i terapii profilaktycznej.

Przyczyny migreny

Co wywołuje napady migreny?

  • nadmierny wysiłek fizyczny
  • długotrwała ekspozycja na stres
  • zmiany hormonalne (ciąża, menstruacja)
  • alkohol i nikotyna
  • niewłaściwa dieta
  • zaburzenia snu
  • zmiany pogodowe
  • głośne i nagłe dźwięki [4]

Migrena jest chorobą wieloczynnikową. Jej występowanie może być związane z:

  • Czynnikami genetycznymi – migrena często występuje rodzinnie.

Migrena jest często chorobą uwarunkowaną genetycznie. Badania wykazały, że u osób, których bliscy krewni (rodzice lub rodzeństwo) cierpią na migrenę, ryzyko wystąpienia tej choroby wzrasta kilkukrotnie. Dziedziczenie migreny jest związane z mutacjami w genach odpowiedzialnych za regulację pracy układu nerwowego oraz układu krążenia. Geny te wpływają na nadwrażliwość neuronów, co prowadzi do nadmiernej reakcji na bodźce zewnętrzne, takie jak światło, dźwięk czy stres. W niektórych rodzinach występuje specyficzny typ migreny – migrena hemiplegiczna, która charakteryzuje się osłabieniem mięśni jednej strony ciała. Choć geny odgrywają kluczową rolę w predyspozycji do migreny, to czynniki środowiskowe i styl życia również mają istotny wpływ na częstotliwość napadów. Świadomość genetycznego podłoża migreny pozwala na szybsze rozpoznanie choroby oraz wdrożenie skutecznego leczenia, np. z użyciem preparatów takich jak Migromin.

  • Zmianami hormonalnymi – np. podczas miesiączki czy menopauzy.

Zmiany hormonalne to jedna z głównych przyczyn migreny, zwłaszcza u kobiet. Migrena występuje trzykrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn, co wiąże się z wahaniami poziomu hormonów, głównie estrogenów. Wiele kobiet zauważa, że napady migreny nasilają się w określonych fazach cyklu miesiączkowego, szczególnie tuż przed miesiączką lub w jej trakcie. Jest to tzw. migrena menstruacyjna, której przyczyną jest gwałtowny spadek poziomu estrogenów. Podobne mechanizmy działają w czasie ciąży, menopauzy lub podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. W okresie menopauzy niektóre kobiety doświadczają nasilenia migreny, podczas gdy u innych objawy ulegają złagodzeniu. Stabilizacja poziomu hormonów oraz unikanie czynników wywołujących migrenę może pomóc w zmniejszeniu częstotliwości napadów. W przypadku bólu warto sięgnąć po sprawdzony lek, jak Migromin, który skutecznie łagodzi objawy migrenowe.

  • Stresem – napięcie emocjonalne jest jednym z najczęstszych wyzwalaczy.

Stres to jeden z najczęściej występujących czynników wywołujących migrenę. Silne napięcie emocjonalne, zarówno krótkotrwałe (np. przed ważnym wydarzeniem), jak i przewlekłe, wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i może prowadzić do nadmiernej reakcji neuronów na bodźce. Mechanizm ten jest związany z uwalnianiem kortyzolu i adrenaliny – hormonów stresu, które powodują zmiany w naczyniach krwionośnych oraz napięcie mięśniowe. Stres może wywoływać nie tylko napady migreny, ale również nasilać ich intensywność oraz czas trwania. Warto wprowadzić techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga, głębokie oddychanie czy regularna aktywność fizyczna, które pomagają obniżyć poziom stresu. Kluczowe jest również unikanie sytuacji stresowych i zadbanie o higienę psychiczną. W przypadku napadu migreny skuteczne leczenie, np. za pomocą Migrominu, może pomóc złagodzić objawy i skrócić czas trwania bólu.

  • Brakiem snu lub jego nadmiarem.

Nieprawidłowa jakość snu, jego niedobór lub nadmiar, to kolejny istotny czynnik wywołujący migrenę. Sen odgrywa kluczową rolę w regeneracji układu nerwowego, a jego zaburzenia mogą prowadzić do nadwrażliwości neuronów i wywołania napadu bólu głowy. Zarówno zbyt krótki sen (mniej niż 6 godzin), jak i jego nadmiar (powyżej 9 godzin) mogą zaburzać równowagę chemiczną mózgu oraz cykl dobowy organizmu. Praca zmianowa, częste podróże z nagłą zmianą stref czasowych (tzw. jet lag) czy nieregularne godziny zasypiania również zwiększają ryzyko wystąpienia migreny. Aby zminimalizować ten problem, warto zadbać o regularny sen – kładzenie się i wstawanie o stałych porach, unikanie ekranów przed snem oraz stworzenie komfortowego środowiska do odpoczynku. W sytuacjach, gdy mimo starań występuje napad migrenowy, ulgę może przynieść preparat Migromin, który skutecznie redukuje ból.

  • Drażniącymi bodźcami – intensywne światło, hałas czy silne zapachy mogą wywołać atak migreny.

Migrena często wiąże się z nadwrażliwością na różnego rodzaju bodźce zewnętrzne, które dla większości ludzi są nieszkodliwe, ale u osób z migreną mogą wywołać lub nasilić napad bólu głowy. Intensywne światło, np. promienie słoneczne, jasne ekrany komputerów czy migające światła fluorescencyjne, prowadzą do nadmiernego pobudzenia neuronów wzrokowych, co stanowi jeden z głównych wyzwalaczy migrenowych. Hałas, zwłaszcza głośne i nieprzyjemne dźwięki, jak ruch uliczny, muzyka czy krzyki, dodatkowo obciąża układ nerwowy, wzmagając pulsujący ból głowy. Nie można również lekceważyć wpływu silnych zapachów, takich jak perfumy, dym papierosowy czy opary chemiczne, które drażnią błony śluzowe i aktywują reakcje nerwowe w mózgu. Unikanie takich bodźców, np. poprzez noszenie okularów przeciwsłonecznych, używanie zatyczek do uszu czy przebywanie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, może zmniejszyć ryzyko napadu. Jeśli jednak dojdzie do ataku migreny, szybka reakcja i zastosowanie leku takiego jak Migromin mogą skutecznie złagodzić objawy oraz przywrócić komfort życia.

  • Czynnikami dietetycznymi i odwodnieniem – niewłaściwa dieta, spożycie alkoholu, produktów z tyraminą czy glutaminianem sodu oraz brak nawodnienia mogą prowadzić do napadów migrenowych.

Niektóre produkty spożywcze oraz niewłaściwa dieta mogą wywołać lub nasilić migrenę. Szczególnie problematyczne są produkty zawierające tyraminę (np. sery pleśniowe), azotany (np. wędliny) oraz glutaminian sodu (częsty dodatek do żywności przetworzonej) w nadmiarze. Spożywanie alkoholu, zwłaszcza czerwonego wina, również jest znanym wyzwalaczem migreny. Ważną rolę odgrywa także odwodnienie organizmu – nawet niewielki deficyt płynów może prowadzić do zaburzenia przepływu krwi w mózgu i wystąpienia pulsującego bólu głowy. Aby zminimalizować ryzyko migreny, warto prowadzić zrównoważoną dietę bogatą w warzywa, pełnoziarniste produkty i zdrowe tłuszcze (np. omega-3). Należy unikać długich przerw między posiłkami i pić odpowiednią ilość wody. Jeśli mimo stosowania odpowiedniej diety pojawi się atak migreny, skuteczne leczenie preparatem Migromin pomoże złagodzić ból i przywrócić normalne funkcjonowanie.

  • Zmianami pogodowymi i bodźcami zewnętrznymi – gwałtowne zmiany ciśnienia, wilgotności, temperatury oraz bodźce, takie jak intensywne światło czy silne zapachy, mogą wywoływać migrenę.

Zmiany ciśnienia atmosferycznego, wilgotności powietrza, temperatury oraz gwałtowne zjawiska pogodowe (np. burze) to czynniki, które mogą wywołać napad migreny. Mechanizm ten jest związany z nadwrażliwością układu nerwowego na zmiany środowiskowe, które prowadzą do zaburzenia funkcjonowania naczyń krwionośnych w mózgu. Często osoby cierpiące na migrenę skarżą się na pogorszenie samopoczucia w okresach zmiany pór roku lub podczas nagłych skoków ciśnienia. Oprócz pogody, inne bodźce zewnętrzne, takie jak intensywne światło, hałas, silne zapachy (np. perfumy, dym papierosowy) czy migające ekrany komputerów, również mogą wywołać napad migrenowy. Warto obserwować swoje reakcje i unikać sytuacji, które nasilają objawy. W przypadku napadu migrenowego szybkie działanie, np. poprzez zastosowanie preparatu Migromin, pozwala skutecznie złagodzić ból i inne objawy.

Jak skutecznie radzić sobie z migreną?

W przypadku migreny zaleca się jak najszybsze podjęcie leczenia, co pomoże zmniejszyć dolegliwości i skrócić napad migreny. W przypadku doraźnego leczenia migreny zaleca się przyjęcie leków z grupy NLPZ (np. kwasu acetylosalicylowego), które działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie [1]. 

  1. Doraźne leczenie farmakologiczne
    W trakcie napadu migreny warto sięgnąć po leki przeciwbólowe, takie jak Migromin. Składniki aktywne zawarte w leku działają wielokierunkowo:
    • Kwas acetylosalicylowy – zmniejsza ból i działa przeciwzapalnie.

Kwas acetylosalicylowy to substancja o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym. W migrenie działa poprzez hamowanie enzymu COX (cyklooksygenazy), który odpowiada za produkcję prostaglandyn – związków nasilających ból i stan zapalny. Dzięki temu skutecznie zmniejsza intensywność bólu migrenowego oraz redukuje stan zapalny w okolicach naczyń krwionośnych mózgu, które odgrywają kluczową rolę w napadach migreny.

  • Paracetamol – łagodzi ból.

Paracetamol to lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, który działa głównie na ośrodkowy układ nerwowy. Blokuje przewodzenie bodźców bólowych w mózgu, przynosząc ulgę w bólu migrenowym. Jest dobrze tolerowany i szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, co pozwala na szybsze działanie w porównaniu do innych leków. Paracetamol wzmacnia efekt przeciwbólowy kwasu acetylosalicylowego, co czyni Migromin skutecznym środkiem w leczeniu migren.

  • Kofeina – wzmacnia działanie leków przeciwbólowych.

Kofeina wspiera działanie leków przeciwbólowych, zwiększając ich skuteczność poprzez przyspieszanie wchłaniania substancji aktywnych. Ponadto działa zwężająco na rozszerzone naczynia krwionośne w mózgu, co jest kluczowe w łagodzeniu bólu migrenowego. Kofeina ma także właściwości pobudzające, dzięki czemu pomaga zmniejszyć uczucie zmęczenia i osłabienia towarzyszące migrenie, pozwalając pacjentowi szybciej wrócić do normalnej aktywności.

  1. Zmiana stylu życia
    • Unikaj stresu i stosuj techniki relaksacyjne.

Stres jest jednym z najczęstszych wyzwalaczy migreny, dlatego jego redukcja ma kluczowe znaczenie w profilaktyce napadów. Warto wprowadzić codzienne techniki relaksacyjne, które pomagają wyciszyć układ nerwowy i obniżyć poziom napięcia. Praktyki takie jak medytacja, ćwiczenia oddechowe czy joga pozwalają osiągnąć stan głębokiego relaksu, poprawiając jednocześnie koncentrację i ogólny stan psychiczny. Technika mindfulness – skupienie się na „tu i teraz” – pomaga zredukować natłok myśli i lepiej radzić sobie z codziennym stresem. Warto również znaleźć czas na hobby i aktywności, które sprawiają radość, np. czytanie książek, spacery, słuchanie muzyki czy prace kreatywne. Regularna aktywność fizyczna, nawet w umiarkowanej formie, przyczynia się do wydzielania endorfin, które działają jak naturalne substancje przeciwbólowe. Dbanie o zdrowie psychiczne i umiejętność relaksacji pozwalają zmniejszyć częstotliwość napadów migrenowych i poprawić jakość życia.

  • Dbaj o regularny sen i zdrową dietę.

Regularny, nieprzerwany sen oraz zbilansowana dieta to fundamenty zdrowego trybu życia, które mają ogromny wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia migreny. Zarówno niedobór snu, jak i jego nadmiar mogą prowadzić do zaburzeń pracy układu nerwowego, co zwiększa prawdopodobieństwo napadu bólu głowy. Kluczowe jest utrzymanie stałych godzin zasypiania i wstawania, unikanie drzemek w ciągu dnia oraz stworzenie komfortowych warunków do wypoczynku, takich jak ciemne, ciche i dobrze przewietrzone pomieszczenie. Równie istotna jest zdrowa dieta – warto unikać produktów wywołujących migrenę, takich jak czekolada, sery pleśniowe, alkohol czy żywność wysoko przetworzona. Regularne posiłki oparte na warzywach, pełnoziarnistych produktach, zdrowych tłuszczach (omega-3) i białku stabilizują poziom glukozy we krwi, zapobiegając wahaniom, które mogą wywołać migrenę. Odpowiednia ilość płynów, najlepiej wody, jest niezbędna, aby uniknąć odwodnienia – jednego z głównych czynników nasilających ból migrenowy.

  • Monitoruj czynniki wywołujące migrenę (np. prowadź dziennik migrenowy).

Każda osoba cierpiąca na migrenę może mieć inne wyzwalacze napadów bólu głowy. Dlatego niezwykle pomocne jest prowadzenie dziennika migrenowego, który pozwala dokładnie zidentyfikować czynniki odpowiedzialne za wystąpienie napadów. W dzienniku warto zapisywać takie informacje jak spożywane posiłki, ilość snu, poziom stresu, aktywność fizyczna, zmiany pogodowe oraz wszelkie inne bodźce, takie jak silne zapachy, światło czy hałas. Regularna analiza zapisów może ujawnić powtarzające się wzorce, dzięki czemu łatwiej jest unikać sytuacji wywołujących migrenę. Na przykład, jeśli migreny pojawiają się po długich okresach bez jedzenia, można zadbać o regularne posiłki. Jeśli przyczyną jest stres, warto skupić się na technikach relaksacyjnych. Monitorowanie objawów daje większą kontrolę nad chorobą i umożliwia wdrożenie działań prewencyjnych. W przypadku wystąpienia napadu migreny warto mieć pod ręką skuteczny lek, taki jak Migromin, który szybko łagodzi ból i towarzyszące objawy.

Podsumowanie

Migrena to choroba, której nie można lekceważyć. Poznanie jej przyczyn, rodzajów i objawów pozwala skuteczniej radzić sobie z atakami. Skuteczne leczenie, takie jak stosowanie preparatu Migromin, oraz zmiana stylu życia mogą znacząco poprawić komfort życia osób cierpiących na migrenę.

Migromin – odzyskaj dzień bez bólu!

Bibliografia:

https://www.ninds.nih.gov/health-information/disorders/migraine, dostęp 08/2024

Stępień A, Kozubski W, Rożniecki J, Domitrz I. Rozpoznawanie i leczenie migreny 2024 – aktualizacja rekomendacji opracowanie Grupy Ekspertów Sekcji Bólu Głowy Polskiego Towarzystwa Neurologicznego Badania Bólu. Ból, tom 25, nr 1, 2024.

Stovner, L.J., Hagen, K., Linde, M. et al. The global prevalence of headache: an update, with analysis of the influences of methodological factors on prevalence estimates. J Headache Pain 23, 34 (2022).

Rożniecki J, Stępień A, Domitrz I. Leczenie migreny przewlekłej – zalecenia opracowane przez Grupę Ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego na podstawie międzynarodowych zaleceń i najnowszej literatury. Varia Medica 2018, tom 2, nr 5; 402-408.